Thanh Van Tang, tap 3

TRUNG A-HM, QUYN 1 | THANH VN TNG - Tp 3 - KINH B III. TU S Vit dch v ch.

Trung A-hm, bn Hn dch ca C-m Tng-gi--b , (Gautama Saghadeva) hin hnh c ni l Thnh in ca Hu b (Sarvstivda). Do bi Tng-gi--b vn xut thn t Kamira (K-tn/ Ca-thp-di-la); y l th ph, v cng c xem l h chnh thng, ca Nht thit hu b, do c th khng nh Trung A-hm Hn dch bi Tng-gi--b cng thuc Hu b. iu ny c phn ln cc nh nghin cu hin i tha nhn.

Lut ca cc b phi, nh Ng phn, Tng-k, T phn, Thin kin, u c quan im nh nhau, theo , ngay trong i hi kt tp ln th nht ti thnh Vng X cc b loi Thnh in nguyn thy c nh hnh, trong , cc kinh c lng trung bnh, khng di khng ngn c tp hp chung thnh mt b loi gi l Trung. nh ngha ny khng tuyt i chnh xc, xt theo hnh thc cc kinh thuc Trung A-hm bn Hn dch hin ti. Trong s cc kinh c gi l Trung, tng ng vi cc kinh c tm thy trong Majjhima-Nikya, cng c mt s cc kinh c tm thy tng ng trong Trng A-hm, Tp A-hm, Tng nht, hoc trong cc b Dgha-Nikya, Samyutta-Nikya, Khuddaka-Nikya. V vy, lut Tt-b-a t-ni T-b-sa ca Hu b nu mt nh ngha khc: "Nhng ngha l su xa c ni cho hng chng sinh li cn, tp hp thnh Trung A-hm."

Do bi nguyn bn Phn hay Sanskrit tht lc,[5] cng khng c bn dch Tng ng hon chnh tng ng, ngoi tr mt s Kinh n hnh bn c tm thy trong lut Cn bn thuyt nht thit Hu b (Mlasarvstivda-vinaya) bn dch Tng ng. Ton vn bn c xem l y hin ch tn ti trong bn dch Hn.[6]

Hin nay cng cha c kho cu no kh d xc nh hnh thc tp thnh nguyn thy ca Kinh ny.

Trong thi k u, cc kinh thuc Trung A-hm c dch Hn sm nht c th ni do bi An Th Cao , nay vn c th c c trong i chnh tng. y ch l by trong s 222 kinh hin c bit.

Nhn chung, khi u t An Th Cao, trong khong nin hiu Kin Ha 2 i Hu Hn (tl. 148), cho n Php Hin , nin hiu Hm Ninh 4 i Tng (tl. 1001), c tt c 70 kinh n hnh bn thuc Trung A-hm.

(...)